Την εφεύρεση αυτή περιγράφει στα Πνευματικά του ο Φίλων ο Βυζάντιος, μηχανικός του 3ου αιώνα π.Χ. που έζησε στην Αλεξάνδρεια. Πρόκειται για ένα αυτόματον (ρομπότ) με μορφή υπηρέτριας (σε φυσικό μέγεθος) που κρατούσε στο δεξί χέρι οινοχόη. Στο εσωτερικό του ομοιώματος υπήρχαν δύο δοχεία, ένα με κρασί και ένα με νερό (καθώς οι Έλληνες έπιναν το κρασί αραιωμένο), και ένας μηχανισμός με σωλήνες μεταφοράς των υγρών και αέρα. Τοποθετώντας κάποιος ένα κύπελλο στο απλωμένο αριστερό χέρι της θεραπαινίδας έθετε το μηχανισμό σε λειτουργία. Με την πίεση του αέρα τα υγρά (πρώτα το κρασί και μετά το νερό) διοχετεύονταν μέσω του δεξιού χεριού στην οινοχόη και από εκεί στο κύπελλο, στην επιθυμητή αναλογία. Η αυτόματη θεραπαινίδα είναι το αρχαιότερο γνωστό λειτουργικό ρομπότ.
Η μορφή της αυτόματης θεραπαινίδας του Φίλωνος στην πρόσθια όψη του νομίσματος βασίζεται σε αναπαράστασή της από το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά.
